Ҫак ятпа ӗнер, пушӑн 26-мӗшӗнче, Петӗр Хусанкай ячӗллӗ культура керменӗнче савӑнӑҫлӑ уяв иртрӗ.
Ҫур ӗмӗре ҫитнӗ халӑх театрне тӗрлӗ тӳре-шара саламларӗ, актёрсене хисеп хучӗсемпе чыславрӗ. Шупашкарти ытти театрсем те юбилярсене саламлама ҫиртӗҫ — К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнчен, Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ ҫамрӑксен театрӗнчен, «Ҫӑлкуҫ» халӑх театрӗнчен, «Уяв» халӑх фольклор ансамблӗнчен тата ыттисенчен.
И. Максимов-Кошкинский ячӗллӗ халӑх театрӗ Петӗр Хусанкай ячӗллӗ культура керменӗнче вырнаҫнӑ, унта пурӗ 30 ҫын ытла тӑрӑшать. Театра пуҫарса яраканӗ В. Ф. Горбунов. Труппӑра чи малтан Шупашкарти пир-авӑр комбинатӗнче, хулари тӗрлӗ учрежденисенче вӑй хуракансем тата студентсем пулнӑ. Чи пӗрремӗш спектакле Мария Ухсайӑн «Ҫу, сумӑр, ҫу» пьеси тӑрӑх лартнӑ. Театра уҫнӑранпа вылякан актёрсенчен хӑшӗ-пӗри халӗ те унтах вӑй хураҫҫӗ.
Халӑх театрне ертсе пыракан Нина Трифоновна Панина ҫак лава 1973 ҫултанпа 45 ҫул хушши туртать ӗнтӗ. Хӑйӗн сӑмахӗнче вӑл И. Максимов-Кошкинский ячӗллӗ халӑх театрӗ пӗр ҫул та канманнине палӑртрӗ, малтанхи утӑмсем пирки каласа пачӗ.
Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗпе Буинскри патшалӑх драма театрӗ вун-вун ҫул туслӑ пурӑнаҫҫӗ. Ҫавӑнпа Ҫамрӑксен театрӗ «Театрлӑ Буинск — 2015» фестивале хутшӑнма хаваспах килӗшнӗ.
ЧР Культура министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, унта Хусанти Г.Камал ячӗллӗ театр, К.Тиньчурин ячӗллӗ наци театрӗ, Мӑкшӑри наци драма театрӗ, Дмитровградри А.Островский ячӗллӗ драма театрӗ хутшӑннӑ. Ҫавӑн пекех Чуллӑ Ҫырти, Анат Камӑри, Атнинскри, Мензелинскри, Элметри театр ушкӑнӗсем ҫитнӗ. Спектакльсене чӑвашла, тутарла тата вырӑсла лартнӑ.
Театр хӑнасене хӑнасене парнесем, чечексем, наци тумне тӑхӑннӑ пуканесем парнеленӗ. Шупашкар артисчӗсем «Ылтӑн кӗрӳ» спектакль кӑтартнӑ. Икӗ ҫамрӑк юратӑвӗ пирки кӑтартнӑ постановка ыттисене те килӗшнӗ.
Буинскри тата ял тӑрӑхӗсенчи ҫамрӑк куракансене «Кот в сапогах» юмахпа паллашарнӑ. Мюзикла Егор Шашин композитор, Евгений Муравьев, Иосиф Дмитриев режиссер, Ольга Ежова, Алина Михайлова сцена ҫине кӑларнӑ. Сергей Никитин, Ольга Мацуцына, Полина Чамжаева, Владимир Григорьев, Дмитрий Петров артистсем сӑнарсене уҫса пани ачасене ҫав тери килӗшнӗ.
Литература ҫулталӑкӗнче Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ ятарлӑ поэтика программи хатӗрленӗ. Кашни спектакль умӗн театр артисчӗсем, ҫамрӑккисем те, аслӑраххисем те, паллӑ ача-пӑча ҫыравҫисен сӑввисене вулаҫҫӗ. Кун валли вӗсем чӑваш поэчӗсен хайлавӗсене кӑна мар, ытти халӑхӑнне те суйласа илеҫҫӗ.
Вырӑсла программа валли вӗсем Анна Ахматова, Марина Цветаева, Михаил Лермонтов, Михаил Зощенко тата ытти авторӑнне суйланӑ. «Поэзи — Пурнӑҫ кӗвви» чӑвашла программӑна Любовь Мартьянова, Раиса Сарпи, Светлана Асамат, Петӗр Эйзин сӑввисем кӗнӗ.
Ӗнерпе паян театрта Агния Барто, Любовь Мартьянова тата Ҫеҫпӗл Мишши сӑввисем янӑранӑ. Вӗсене Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ артистки Раиса Полякова тата Алина Зайцева вуланӑ.
Кун пек акцие Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ ҫулталӑкра икӗ хутчен ирттерет. Аслисене театр ҫулталӑкра икӗ хутчен тӳлевсӗр кӗртет. Ҫӗршыв хӳтӗлевҫин кунӗ тӗлне вӑл «Аттепе — театра!» акци ирттерет. Пӗтӗм тӗнчери хӗрарӑмсен кунӗ тӗлне «Аннепе — театра!» акци палӑртса хунӑ. Иккӗшӗ те йӑлана кӗнӗ ӗнтӗ.
Пӗтӗм тӗнчери хӗрарӑмсен кунӗ тӗлне «Кот в сапогах» мюзикл пырса курма чӗнеҫҫӗ. Мюзикла амӑшӗсем е асламӑшӗсем ачисемпе пыма пултараҫҫӗ. Ачасемшӗн билет туянма тивӗ, анчах амӑшӗсемпе асламӑшӗснее тӳлевсӗрех кӗртӗҫ.
Ку спектакль Шарль Перро ҫыравҫӑн юмахӗ тӑрӑх лартнӑ. Йӑлана кӗнӗ ача-пӑча юмахӗсемпе танлаштарсан ӑна хальхи вӑхӑтри мюзикл евӗр лартнӑ. Унта вокал номерӗсем те, дуэтсем те, ташӑсемпе пластика интермедийӗсем пулӗҫ. Ӑна ҫемьепе пӑхма питӗ аван.
Спектакль Пӗтӗм тӗнчери хӗрарӑмсен кунӗнче 12 сехетре пуҫланӗ. Фойере ачасем валли вӑйӑсемпе конкурссем йӗркелӗҫ.
Литература ҫулталӑкӗнче Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗн артисчӗсем шкул ачисем валли вырӑсла тата чӑвашла поэзи программисем хатӗрленӗ. Кун пирки театрӑн литература пайӗн пуҫлӑхӗ Раиса Полякова пӗлтерет.
«Поэзия — музыка слов» вырӑсла программӑра Анна Ахматован «Реквием» поэми тӗп вырӑнта тӑрать иккен, унсӑр пуҫне Михаил Лермонтовӑн, Михаил Зощенкӑн тата ытти авторӑн сӑввисемпе калавӗсем-мӗн.
«Поэзи — Пурнӑҫ кӗвви» чӑвашла программӑра Любовь Мартьянова, Раиса Сарпи, Светлана Асамат тата Петӗр Эйзин хайлавӗсем янӑрӗҫ. Ял-хулари шкулсенче ачасен пушӑ вӑхӑтне йӗркелекенсене маларах шӑнкравласа заказ пама сӗнеҫҫӗ.
Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ Ҫӗнӗ ҫула йыхравлать. Кӑҫал уяв спектаклӗсем пӗчӗк залра иртӗҫ.
Афишӑра — «Кот в сапогах» премьера, «Елка и Белка» юмах, вӑйӑсем, конкурссем. Паллах, уявра илемлӗ пысӑк чӑрӑш та пулӗ.
«Кот в сапогах» юмаха аслисем кӑна мар, пӗчӗккисем те пӗлеҫҫӗ пулӗ. Арманҫӑ виҫӗ ывӑлне арман, ашак тата кушак аҫине парса хӑварать. Лешсем еткере нумай вӑхӑт пайлаҫҫӗ. Аслине арман лекет, вӑтаммине — ашак. Чи кӗҫӗннин вара кушак аҫипе кӑна ҫырлахма тивет. Малалла мӗн пулассине куракансем раштавӑн 20-мӗшӗнче 12 сехетре пӗлме пултарӗҫ.
Куракансем асамлӑха лекӗҫ тейӗн. Йӑлтӑр-ялтӑр гирляндӑсем, теттесем, хӑмпӑсем… Ҫаксене алӑк урати урлӑ каҫсанах курма май пулӗ.
Ун пирки театр "универсаллӑ дизайн, халӑх тетелӗсемпе интеграцилени тата видеоблог" тесе кӗскен пӗлтерет
Тӗнче тетелӗнче театрӑн ҫӗнӗ коммуникаци лаптӑкӗ ӗҫлесе кайнӑ. «Раҫҫей культури (2012–2018 ҫулсем)» федерацин тӗллевлӗ программин йӳтӗмӗпе ку проекта ҫӗршывӑн Культура министерствин шайӗнче хӳтӗлеме май килнӗ.
Ҫӗнӗ портал адресӗ — www.chtuz.ru. Унӑн расналӑхӗ — универсаллӑ, тепӗр майлӑ ӑна ют чӗлхерен йышӑннӑ адаптивлӑ сӑмахпа та калаҫҫӗ, дизайн. Ҫавна пула портала хӑть ноутбукпа, хӑть планшетпа, хӑть смартфонпа пӑхма май килет. Портал тӑрӑх та куҫса пыма аван.
Адаптивлӑ веб-дизайна нумаях пулмасть усӑ курма тытӑннӑ кӑна мар, ҫӗршыври театр сайчӗсемшӗн вӑл пачах ҫӗнӗ япала.
Театрӑн режиссерӗсемпе артисчӗсем хӑйсен блогӗсене портал страницинчех йӗркеленӗ. Унта вӗсем хӑйсен шухӑш-кӑмӑлне палӑртаҫҫӗ. Портала кӗрекенсенчен вара хӑйсен шухӑш-кӑмӑлне пӗлтерессе, спекталкьсене сӳтсе явасса шанаҫҫӗ.
Видеоблог та ӗҫлеттерсе янӑ. Вӑл репетицисем епле иртнипе, сценӑпа, ҫи-пуҫа епле ҫӗленипе паллаштарать, театрти ытти вӑрттӑнлӑха уҫса парать.
Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ черетлӗ премьера хатӗрленӗ. Кӗҫнерникун, чӳк уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, куракансене «Ылтӑн кӗрӳ» камите йыхравлаҫҫӗ.
Спектаклӗн тӗп сӑнарӗсене, Александр Петровичпа Борис Мокроусова, пӗрлехи ӗҫ ҫыхӑнтарать. Александрпа мӑшӑрӗ хӑйсен хӗрӗ валли хӑйсем пек пуяна тупса парасшӑн. Анчах Анжела хӗрӗ агроном пуласшӑн. Хӗрӗн каччисене унӑн ашшӗпе амӑшӗ ала витӗр кӑлараҫҫӗ. Ку камит епле вӗҫленнине ӗлме театра ҫитсе килмелле.
Камит авторӗсем — Александр Пӑртта тата Вячеслав Оринов. Спектакле режиссер пулса Оринов хӑй лартнӑ. Художникӗ — Лариса Комиссарова.
Рольсенче Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗсем Станислав Владимиров, Татьяна Зайцева-Ильина, Николай Дмитриев, Ирина Архипова тата ыттисем пулӗҫ.
Юпан 20–24-мӗшӗсенче Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ «Ачасем валли ҫыракан наци драматургӗсен пултарулӑх лабораторийӗ» регионсем хушшинчи лаборатори-форум ирттерет.
Мероприяти тунтикун, юпан 20-мӗшӗнче, 13 сехет те 30 минутра театрӑн Пӗчӗк залӗнче уҫӑлать. Ун чух пӗрремӗш лаборатори те иртӗ. Теми — юмахсемпе халапсем ачасене воспитани парассине витӗм кӳни. Беларуҫ Республикинчи Светлана Лаптева текен авторӑн «Небесные звонари» пьеса эскизне Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗн артисчӗ Наталья Шамбулина режиссер евӗр кӑтартӗ. Михаил Сунталӑн «Тӑм чӗлхе» пьесине те ҫав кун вуламалла. Ку та Наталья Шамбулина ӗҫӗ пулӗ. Унтан лаборатори ертӳҫи, ӳнер пӗлӗвӗн кандидачӗ Ирина Мягкова, Раҫҫейӗн тава тивӗҫлӗ ӳнер ӗҫченӗ, эксперт-режиссер Валерий Персиков тата Сергей Фишер критик хутшӑннипе лабораторие сӳтсе явӗҫ.
Каҫхине, 18 сехет те 30 минутра, Наци спектаклӗсен фестивальне Калмӑкри А.Басангов ячӗллӗ наци драматурги театрӗн «Араш» спектакльне кӑтартӗҫ.
Ытти кун та лабораторисем ӗҫлӗҫ-ха. Наци спектаклӗсен фестивалӗ пынӑ май ытларикун, сӑмахран, Иосиф Трер лартнӑ «Ама кайӑк ҫулӗпе» спектакль кӑтартӗҫ.
Юпан 7-11-мӗшӗсенче Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Ҫамрӑксен театрӗ Калмӑк Республикинчи Элиста хулине гастроле кайнӑ. Артистсем ачасене тата аслисене спектакльсем кӑтартӗҫ: «Один дома», «Собаки», «Суя пурнӑҫ», «Тӑм тивнӗ чечексем».
Юпан 7-мӗшӗнче Б.Басанов ячӗллӗ наци драма театрӗнче гастрольсене савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ. Чӑвашсене калмӑксем наци йӑли-йӗркипе килӗшӳллӗн кӗтсе илнӗ.
Ҫамрӑксен театрӗн директорне Елене Николаевӑна наци тӗрриллӗ шурӑ алшӑлли парнеленӗ. Ку тасалӑх тата ӑс палли-мӗн. Пирӗн артистсем вара вӗсене наци пуканисене парнеленӗ. Куракансемшӗн Иосиф Дмитриев хатӗрленӗ «Лгунья» постановка чӑн-чӑн парне пулнӑ.
Б.Басанов ячӗллӗ наци драма театрӗ вара Чӑваш Енре юпан 20–24-мӗшӗсенче пулӗ, Шупашкарта, Канашра, Ҫӗмӗрлере, Ҫӗнӗ Шупашкарта спектакльсем кӑтартӗ.
+3.3 °C